“Chúng ta luôn khát khao đến với tương lai, bởi vì hiện tại luôn làm con người buồn khổ, mọi thứ đều là tạm thời, là giây phút thoáng qua.” – Pushkin (1)

(1) Aleksandr Sergeyevich Pushkin (1799 – 1837) là một nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng người Nga. Được tôn vinh là đại thi hào, Mặt trời thi ca Nga, ông đã có những đóng góp to lớn trong việc phát triển ngôn ngữ văn học Nga hiện đại và là biểu tượng của dòng văn học lãng mạn Nga thế kỷ XIX. (Theo wiki)

Dù đã tham gia các buổi phỏng vấn tuyển dụng hết lần này đến lần khác, đã nộp hồ sơ lý lịch hết cái này rồi cái khác, nhưng vẫn có người nhận được việc làm, có kẻ thì không.

Tìm việc làm và học tập không giống nhau. Quá trình thực hiện và kết quả cuối cùng của việc học mọi người đều thấy rất rõ ràng, người giỏi là phải cố gắng chăm chỉ, bỏ ra tâm sức mà đạt được thành tích, đó là chuyện phải có, kẻ yếu kém là do không đủ chăm chỉ, không đủ quyết tâm nên gánh lấy thất bại, dĩ nhiên là không thể than trời trách đất. Nhưng tìm việc làm lại khiến người ta rất mơ hồ, rõ ràng người này thành tích học tập rất tốt vậy mà đã bị loại ra ngay từ vòng phỏng vấn đầu tiên, trong khi một người khác có thành tích rất bình thường nhưng đến vòng phỏng vấn thứ hai lại đột nhiên tỏa sáng.

Cùng một ngành học thì phương hướng tìm việc là hoàn toàn giống nhau, mỗi một lần nộp hồ sơ xin việc là một vòng cạnh tranh. Lúc bắt đầu, mọi người chưa có cảm giác gì, không dè chừng, không đố kỵ trao đổi với nhau về cách viết sơ yếu lý lịch, về kinh nghiệm phỏng vấn. Nhưng dần dần, khi trải qua thất bại và thành công, mọi người bắt đầu nhận ra bọn họ không chỉ là bạn học, mà còn là đối thủ, không ai để ý, bầu không khí trong ký túc xá từ lúc nào đã trở nên kỳ lạ. Họ sẽ không như trước hi hi ha ha than thở tìm việc làm thật là phiền hà, thật là bực bội, mà thay vào đó bắt đầu lảng tránh bàn luận cụ thể chi tiết, ví dụ như trong lúc phỏng vấn thì vấn đề quan trọng nào được hỏi và họ đã trả lời vấn đề đó như thế nào.

Nhan Hiểu Thần bị thất bại hai lần ở vòng phỏng vấn đầu tiên, tự mình phân tích cô đã nhận ra có nhiều nguyên nhân, nhưng tiếng Anh là quan trọng nhất, bởi vì biểu cảm diễn đạt không đủ tự tin nên làm cho người ta có ấn tượng ban đầu không tốt. Trải qua thêm mấy vòng phỏng vấn, tích lũy thêm một ít kinh nghiệm, cô biết được rằng thực chất tất cả các vòng phỏng vấn đều có chung nguyên tắc, đặc biệt là ở vòng đầu tiên, cho nên tùy theo mục đích mà cô có thể chuẩn bị thật tốt.

Nhan Hiểu Thần đã thỏa thuận với du học sinh một cách thuận lợi, một mặt cô sẽ không hời hợt trong việc luyện phát âm, một mặt khác cậu ta sẽ tập thêm cho cô các tình huống phỏng vấn. Người du học sinh này ban đầu đã làm rất tốt, nhưng đột nhiên cậu ta lại thay đổi ý định, thậm chí yêu cầu chấm dứt học phụ đạo với cô. Lúc đầu, Nhan Hiểu Thần nghĩ do lỗi của mình nên cô đã đi tìm cậu ta để hỏi cho ra, nhưng cậu ta lại ăn nói quanh co, có chút gì đó bất đắc dĩ, cô không hiểu cho lắm. Sau này, cô mới phát hiện ra cậu ta đã bị một bạn nữ khác cùng khoa cướp mất, lúc hai người nói chuyện tỏ ra khá thân mật, quan hệ vô cùng mờ ám. Nhan Hiểu Thần đã biết tình thế này không liên quan gì đến năng lực của mình, cô có thành tích học tập tốt như vậy mà cũng bị cướp đi cơ hội, cô gởi cho cậu ta một cái email, cảm ơn cậu ta nhiều tháng qua đã giúp cô học tiếng Anh, chúc cậu ta học tập tại Trung Quốc không gặp trở ngại, luôn vui vẻ và may mắn.

Trường đại học của cô có không ít các sinh viên nước ngoài, nhưng các bạn đến từ các quốc gia nói tiếng Anh thì không nhiều, mà hiện tại học kỳ cũng đã nhanh kết thúc, Nhan Hiểu Thần không có khả năng tìm được thêm ai để hổ trợ, chỉ có thể tự mình luyện tập, dĩ nhiên hiệu quả kém đi rất nhiều, nhưng cô đã tự cổ vũ chính mình, quen tay thì hay việc, cần cù bù thông minh!

Vì tìm việc làm, Nhan Hiểu Thần không có nhiều thời gian làm thêm tại quán Bar Lam Nguyệt, nên cô giảm xuống còn 3 ngày. Lui tới quán cũng không ít người nước ngoài, nhưng đại bộ phận họ là những giáo viên ở gần trường đại học, đương nhiên là dựa vào tiếng Anh để kiếm tiền, vì vậy không thể trông cậy luyện tập phát âm với họ được. Hơn nữa những người này không ít thì nhiều đều muốn nói tiếng Hoa, cố gắng luyện phát âm giống như cô vậy. Nhan Hiểu Thần vẫn mặc kệ, cứ có cơ hội là cô tận dụng triệt để, chỉ cần gặp khách nước ngoài cô sẽ dùng tiếng Anh nói chuyện, đôi khi bất quá chỉ là nói đi nói lại tên của các loại rượu, nhưng như vậy cũng đủ luyện thêm một chút biểu cảm ngôn ngữ.

Trình Trí Viễn đến quán Bar cũng là lúc Nhan Hiểu Thần vừa tiếp xong một bàn toàn khách nước ngoài, cả buổi chiều cũng đã luyện phát âm, nên trong đầu cô bây giờ chỉ toàn là Anh ngữ, tự nhiên cũng nói với anh ta bằng tiếng Anh: “Sir, what can I do for you?” (Chào anh, tôi có thể giúp gì cho anh?)

Anh ta cười cười, cũng nói tiếng Anh với cô: “Sure, I just want to have some drink.” (Dĩ nhiên, tôi chỉ muốn uống chút gì đó.)

Nhan Hiểu Thần sực nhớ ra, vội nói: “Xin lỗi, hơi bất ngờ.”

Trình Trí Viễn hỏi: “Em gần đây luyện tập phát âm sao?”

Nhan Hiểu Thần kinh ngạc, “Làm sao anh biết?”

“Rất nhiều năm trước, tôi đã từng sống ở Mỹ và cũng đã từng như em, nắm bắt cơ hội cùng người bản địa nói tiếng Anh.”

Nhan Hiểu Thần cười rộ lên, “Tôi thì vì tìm việc làm mới cố gắng như vậy. Ghét thật, rõ ràng là trên lãnh thổ Trung Quốc, giám khảo phỏng vấn cũng là người Trung Quốc, vậy mà lại muốn dùng tiếng Anh để phỏng vấn!”

Trình Trí Viễn nhìn cô thật lâu, thân thiết hỏi: “Sao vậy? Tìm việc không thuận lợi à?” Anh ta mỗi tuần đều đến quán Bar, có khi đi một mình, có khi đi với bạn, mỗi lần như vậy đều do Nhan Hiểu Thần tiếp đón, anh ta vẫn tao nhã lễ độ, chưa từng có ngôn từ khiếm nhã, hơn một tháng gặp nhau, Nhan Hiểu Thần và anh ta tuy rằng không thể nói là thân thiết, nhưng cũng coi như có thể trò chuyện với nhau một cách thân mật.

“Tôi đã qua được vòng phỏng vấn đầu tiên của một vài công ty lớn, không thể nói là không thuận lợi, nhưng nghe nói vòng phỏng vấn cuối sẽ có người nước ngoài, tôi thì phát âm không được tốt, sợ vì nguyên nhân này mà thất bại.” Trong khoảng thời gian này, không khí ở ký túc xá thật ngột ngạt, rất nhiều điều không thể nói ra. Không nói thì mọi người cho rằng mình vờ vịt giấu diếm, mà nói ra thì lại bảo mình khoe khoang. Cuộc sống của Trình Trí Viễn đối với cô khác xa nhau, cho nên Nhan Hiểu Thần cảm thấy yên tâm mà than phiền với anh ta chút ít.

Trình Trí Viễn nói: “Tôi hiện tại không bận gì, nếu em muốn, tôi có thể giúp em.”

“Anh giúp tôi?” Nhan Hiểu Thần không hiểu nhìn Trình Trí Viễn.

“Tôi ở nước ngoài học tập và làm việc rất nhiều năm, tiếng Anh coi như cũng khá, huống chi công ty của tôi tuyển dụng cũng rất nhiều, tôi tính ra kinh nghiệm làm giám khảo phỏng vấn cũng không ít.” Anh ta cười nhìn Nhan Hiểu Thần, “Thế nào, có hứng thú chấp nhận thử thách mới không?”

Nhan Hiểu Thần đột nhiên nhớ ra, hình như Apple và Yoyo có nói đến công việc của anh ta, là kinh tế tài chính, vậy là cùng ngành rồi. Chữ “Có” đã muốn nói ra, nhưng Nhan Hiểu Thần lại kềm chế được, “Tôi đi lấy rượu cho anh trước.”

Đưa anh ta rượu, Nhan Hiểu Thần vội vàng đi tiếp đón các vị khách khác, nên không có thời gian tiếp tục đề tài này.Cô vừa làm việc vừa rối rắm suy nghĩ. Đề nghị của Trình Trí Viễn rất là hấp dẫn, anh ta là tiền bối trong ngành tài chính, hơn nữa nhìn qua có thể thấy sự nghiệp rất thành công, nếu có được dịp tiếp cận, cùng nhau trao đổi, chính là cơ hội học tập tốt nhất, nếu nói vì mục đích luyện phát âm, cùng lắm chỉ là cách nói hơi tế nhị một chút. Nhưng “vô công bất hưởng lộc” (2), cô lấy gì báo đáp ơn nghĩa này đây?

(2) không làm thì không được hưởng, ý câu này nói rằng Nhan Hiểu Thần không muốn mình mắc nợ người khác.

Đấu tranh tư tưởng một hồi, Nhan Hiểu Thần nén lòng quyết định, vẫn là muốn dựa vào chính mình!

Cô cầm bình nước, đi qua thêm một ít nước chanh cho anh ta, nói rằng: “Cảm ơn ý tốt của anh, nhưng tôi không muốn làm phiền anh”. Cô rót đầy nước vào ly, cười cười, muốn nói thêm vài câu, nhưng Trình Trí Viễn đột nhiên có điện thoại. Anh ta ra hiệu ý bảo cô chờ một lát.

Câu đầu tiên “Chào anh”, Trình Trí Viễn dùng tiếng phổ thông, nhưng sau đó khi bắt đầu đối thoại anh ta lại dùng tiếng địa phương, người ngoài nghe qua dĩ nhiên là không quen, vậy mà Nhan Hiểu Thần lại thấy thân thiết dễ nghe, khó trách cô và Trình Trí Viễn có duyên như vậy, hóa ra là đồng hương!

Trình Trí Viễn cúp điện thoại, liền nói: “Xin lỗi, vừa rồi em muốn nói…”

Nhan Hiểu Thần quên mất mình muốn nói gì, nhịn không được dùng tiếng địa phương nói lại: “Thì ra chúng ta là đồng hương nha!”

Trình Trí Viễn kinh ngạc, chỉ chỉ Nhan Hiểu Thần, cười rộ lên, “Thật không nghĩ tới, chúng ta dĩ nhiên là đồng hương!” Hai người không hẹn mà cùng hỏi: “Nhà anh/em ở đâu?” Hỏi xong cùng cười.

Giống như có chung ám hiệu vậy, bọn họ dùng tiếng địa phương nhanh chóng trao đổi tin tức, phát hiện hai người cùng thị xã nhưng khác huyện, Trình Trí Viễn biết trường học cấp 2 của Nhan Hiểu Thần, nếu không phải vì đến cấp 2 nhà anh ta dọn đi, không chừng anh ta cũng học trường đó. Nhan Hiểu Thần biết trường tiểu học của anh ta, thì chính cô đã tốt nghiệp từ trường đó, không chừng bọn họ đã ngồi cùng bàn với nhau.

Bởi vì khách hàng ngoắc gọi bồi bàn, Nhan Hiểu Thần không muốn nán lại cùng Trình Trí Viễn nói chuyện phiếm, cô vội vàng rời khỏi. Bởi vì ngẫu nhiên phát hiện chuyện này, khiến Nhan Hiểu Thần cảm thấy, khoảng cách giữa cô và Trình Trí Viễn tự nhiên kéo gần lại. Vài phút trước, Trình Trí Viễn và các khách hàng khác là cùng một loại người, đều là những kẻ sống nơi đô thị phồn hoa, trú ngụ tại thành phố Thượng Hải nơi có ánh đèn nê ông xa hoa trụy lạc, cuộc sống ngợp trong vàng son, phù phiếm. Nhưng vài phút tiếp theo, cuộc sống phía sau anh ta hiện ra rõ ràng, như trông thấy một bộ rễ lớn, bộ rễ này biến thành một gốc cây to, hơn nữa cây đại thụ này Nhan Hiểu Thần rất quen thuộc. Cô lúc tiểu học có đến trường của anh ta tham dự cuộc thi thả diều, thầy chủ nhiệm của anh ta giờ đã là hiệu trưởng, ông ấy còn đọc diễn văn trao giải tại buổi thi thả diều đó.

Như ngày thường, Trình Trí Viễn ngồi ờ quán Bar khoảng một canh giờ (3).

(3) tương đương 2 tiếng.

Lúc rời khỏi, anh ta trêu chọc Nhan Hiểu Thần: “Tiểu đồng hương, nghĩ xong chưa? Lời đề nghị của tôi đó.” Có lẽ lúc nói anh ta tươi cười, nên Nhan Hiểu Thần nhất thời khó từ chối, do dự không trả lời.

Trình Trí Viễn hỏi: “Đề nghị của tôi làm em khó quyết định sao?”

Nhan Hiểu Thần thành thật nói: “Cơ hội rất tốt, nhưng tôi cảm thấy làm phiền anh quá!”

Trình Trí Viễn dùng tiếng địa phương nói: “Bạn bè với nhau nếu có chút ít bận rộn cũng bình thường, huống chi chúng ta không chỉ là bạn bè, đều là người sống xa quê. Em suy nghĩ thêm một chút, nếu muốn, có thể điện thoại cho tôi, chúng ta sẽ thử qua một lần, nếu em thấy có kết quả, chúng ta sẽ tiếp tục.”Nói xong, anh ta ra về. Nhan Hiểu Thần suy nghĩ mãi cho đến lúc tan ca mới ra quyết định.

Sợ thời gian đã muộn, cô không muốn gọi điện cho Trình Trí Viễn mà gửi tin nhắn trước, “Anh đã nghỉ ngơi chưa?”

Một lúc sau, điện thoại của Nhan Hiểu Thần vang lên.

“Nhan Hiểu Thần?”Qua điện thoại, giọng nói của anh ta dường như mang ý cười, làm cho người nghe cảm thấy thoải mái.

“Là tôi.”

“Em đã quyết định?”

“Đúng vậy, là muốn làm phiền anh!”

“Thật sự không phiền, lúc nào là tiện cho em nhất?”

“Thời gian anh cứ tự quyết định, tôi là sinh viên, giờ giấc tự do hơn anh nhiều.”

“Ngày mai là chủ nhật, em chắc là không bận học, có thể chứ?”

Nhan Hiểu Thần lập tức đáp: “Ngày mai được ạ.”

“Thời tiết lúc này trở lạnh, bên ngoài không thích hợp. Mục đích của chúng ta là luyện tập phỏng vấn bằng tiếng Anh, nếu ở nơi công cộng em sẽ thấy không được tự nhiên, chi bằng đến văn phòng của tôi, có được không?”

“Được ạ.”

“Quyết định như vậy nhé, hẹn gặp em ngày mai.”

“Hẹn gặp anh sau.”