* Phủ Cung Thân Vương*Lễ hội kết thúc… đáng lẽ Duệ nhi phải tiếp tục nhập cung học tập nhưng do lão sư trong cung đột nhiên mắc bệnh nên không thể dạy học được nên Duệ nhi lại tiếp tục ở lại trong phủ cho đến khi có lệnh nhập học trở lại… Cung Minh Tường vì công việc ở biên cương nên cũng đã rời phủ vào ngày sau lễ hội nhưng trước khi đi đã nhờ tiểu Yên dạy bảo Duệ nhi trong những ngày ông đi vắng… cũng vì lý do đó mà tiểu Yên không lúc nào được bình yên trước sự là phiền của Duệ nhi… cả tiểu Linh tạm thời cũng sang viện phía tây để tránh khỏi cái loa phát thanh của Duệ nhi…

Trong một cái đình bên hồ sen nơi tiểu Yên và Duệ nhi đang ngồi… việc dạy học nói thì dễ nhưng làm thì lại là một chuyện khác…

” Yên tỉ tỉ… tỉ biết gì chưa, hôm qua lễ hội tiểu thư phủ Bộ hộ có tham gia múa điệu Trầm Khúc để tỉ thí nhưng không may chân giậm trúng váy chỉ một chút nữa thôi là bị ngã may mà có một vị công tử nhanh tay lại đỡ nếu không thì ….. bla… bla…, còn nữa hôm qua khi đệ đang thả đèn hoa đăng thì trùng hợp gặp lại Vãn Tuyên đồng học ở Thượng Thư viện hắn ta có kể cho đệ rất nhiều chuyện thú vị như là… bla… bla… bla…”

Duệ nhi nói không ngừng nghỉ, nói quá say xưa đến nỗi không nhìn thấy trên khuôn mặt lạnh lùng của tiểu Yên đã chảy dài ba vạch đen… ác mộng sao lại sớm trở lại với nàng như vậy… tại sao lại nhanh như vậy a…. nàng rướn thẳng người và quay lại nhìn phía sau mong tìm thấy lý do gì đó để làm cái miệng không biết mệt mỏi của Duệ nhi phải im lặng…. có lẽ phải bắt đầu bài học rồi….

” Duệ nhi… tỉ nghĩ là mình vừa nhìn thấy một vài con vật nhỏ nào đó…”

Tiểu Yên nói và đi thẳng đến một đụn đất khô nho nhỏ trông giống một quả đồi tí hon giữa đám cỏ… Duệ nhi không dễ bị mắc lừa… tỉ ấy chắc hẳn đang tìm lý do để không phải nghe hắn nói… Duệ nhi bước xuống khỏi ghế và đi đến nơi tiểu Yên đang đứng… một ụ kiến… Duệ nhi không cảm thấy hào hứng gì mấy khi nhìn thấy những con kiến màu đen nhỏ xíu đang chạy lung tung xung quanh cái ụ đất…

” Sự thật là tuy nhìn bề ngoài như thế… nhưng bên dưới là vô số các đường hầm do những con kiến cần mẫn này tạo ra. Và đâu đó bên trong cái tổ này đệ có thể tìm thấy cả ngàn cái trứng màu trắng nhỏ cùng được sinh ra từ một con kiến chúa. Nó sống cả đời dưới đất và chưa từng thấy ánh nắng….”

Tiểu Yên cuối xuống và ra dấu cho Duệ nhi cùng tham gia…

” Hãy nhìn cách chúng di chuyển này…. điều này có là đệ nghĩ đến gì không…”

Duệ nhi nhìn chúng một lúc…. không hề có con kiến nào đi chung một hướng… và chúng cứ đổi hướng liên tục, chẳng vì lý do rõ ràng nào…

” Chúng di chuyển một cách ngẫu nhiên…. hoặc chúng phản ứng theo cách nào đó mf chúng ta không nhìn thấy…”

” Coi như đó là cách giải thích thứ nhất… đệ biết không… người ta gọi đó là ‘cách di chuyển của người say’, và đó thật ra là chiến thuật kiểm soát mặt đất nhanh nhất nếu chúng ta muốn tìm kiếm thứ gì đó. Hầu hết mọi người sẽ chỉ đi theo những đường thẳng, đi chéo, hoặc chia nhỏ khu vực ra như bàn cờ vây và tìm kiếm từng ô. Những kĩ thuật này thường bảo đảm thành công, sớm hay muộn, nhưng để tìm kiếm bất cứ thứ gì nhanh nhất vẫn là cách sử dụng bao phủ ngẫu nhiên này. Đó, chúng đang đi kiểu ‘ người say’…. cứ nhìn cách người say rượu đi sẽ thấy- chân nọ xọ chân kia và đá lung tung theo các hướng khác nhau, và cái đầu thì quay theo hướng hoàn toàn khác…”

Tiểu Yên quay lại bàn lấy thứ gì đó…

” Nhưng quay lại với các con kiến: một khi chúng tìm được thứ gì đó chúng thích, thì xem chúng làm thế nào…”

Tiểu Yên đưa tay ra cho Duệ nhi xem thứ nàng đang cầm trên tay… đó là một cái hũ sứ được bịt lại bằng giấy sáp…

” Mật ong…”

Nàng nói trước khi Duệ nhi kịp hỏi …. nàng kéo sợi dây cột và tháo miếng giấy sáp ra.. Duệ nhi ngồi xuống bên cạnh nàng….

” Chúng ta chẳng bao giờ biết mình sắp phải đối mặt với điều gì… hay cũng có thể ta đã sắp xếp hết mọi thứ trước cũng nên. Tùy đệ nghĩ thôi…”

Nàng nói và mỉm cười nhẹ… Duệ nhi chỉ còn biết mỉm cười và lắc đầu…

” Mật ong chủ yếu là đường, cộng với cả tá điều thú vị khác… kiến yêu thích đường… chúng sẽ đem mật về cho con kiến chúa và những con kiến con mới nở ở tổ…”

Nàng nhúng ngón tay vào mật ong… Duệ nhi thấy mật đang chảy mềm dưới nắng nóng. Nàng lại quết đầy mật đang lên ngón tay và để mặc nó nhỏ xuống một luống cỏ. Giotj mật đong đưa trên lá vài giây rồi nhỏ tràn xuống mặt đất… nằm thờ ơ, óng ánh dưới ánh nắng mặt trời.

” Giờ thì xem chúng sẽ làm gì…”

Duệ nhi quan sát thấy lũ kiến vẫn chạy lung tung khắp nơi… vài con còn trèo lên thân cỏ… bò cheo leo lộn ngược, trong khi mấy con khác thì mải miết kiếm mồi giữa đám đất gần đó. Lát sau, một con kiến bắt đầu đi ngược lại theo dấu vết cũ. Nhưng thay vì đi thẳng về tổ thì nó lại tiếp tục chạy tới chạy lui… Phải mất một lúc Duệ nhi mới không để bị mất dấu khi nó đi ngang qua một đám kiến khác, cuối cùng có cũng đến được ủ đất khô và biến mất vào bên trong miệng tổ…

” Rồi giờ thì sao nhỉ…”

Duệ nhi hỏi… tiểu Yên nói…

” Nhìn giọt mật kìa…”

Có đến mười mấy con kiến đang thi nhau lấy… từng nhóm kiến khác tiếp tục tham gia… cứ con này hút thì con khác cũng bắt đầu tách ra và quờ quạng đi theo hướng về tổ của mình…

” Đệ có nhìn thấy gì không…”

Duệ nhi cí người xuống thấp hơn để nhìn rõ…

” Chúng dường như càng lúc càng chạy về tổ nhanh hơn thì phải…”

Sau vài phút, đã thấy xuất hiện hai đàn kiến đi song song với nhau… một đàn đi đến lấy mật.. đàn còn lại thì hướng về tổ… phong cách di chuyển ngẫu hứng của chúng giờ được thay bằng cách di chuyển có định hướng rõ ràng…

” Tốt… giờ tỉ sẽ làm thử nghiệm…”

Nàng lên tiếng đồng tình… rồi thò tay vào túi áo và lấy ra một miếng giấy… nàng đặt miếng giấy lên mặt đất chắn ngay giữa đường từ giọt mật đến tổ kiến… những con kiến nhanh chóng tràn lên miếng giấy để hướng về tổ như thể chúng chẳng thấy gì khác lạ…

” Chúng giao tiếp với nhau như thế nào mà hay quá… làm sao mà mấy con kiến tìm thấy mật ong báo được với những con khác trong tổ nơi giọt mật rớt xuống…”

” Chúng chẳng nói gì cả,,, thực tế là việc mang mật về tổ đã báo hiệu cho đồng loại là có thức ăn ở ngoài kia. Nhưng chúng không nói được… chúng cũng không đọc được ý nghĩ và chúng cũng không dùng chân để chỉ được… có điều còn thông minh hơn nữa đã diễn ra… để tỉ chỉ cho đệ xem…”

Nàng xoay miếng giấy theo một hướng khác… những con kiến vẫn đi hết mép và sau đó có vẻ mất phương hướng, chạy lung tung vô định xung quanh… nhưng điều là Duệ nhi thích thú nhất là những con kiến vừa mới đi đến sẽ vẫn đi ngang qua miếng giấy nhưng đến giữa chừng chúng lại xoay ngang được mép, ra khỏi tờ giấy và lại di chuyển lung tung như những con trước… Duệ nhi hít vào…

” Chúng đang đi theo đường của chúng… một con đường chỉ có chúng mới nhìn thấy được mà thôi… bằng cách nào sso những con kiến tiên phong đã để lại dấu vết và tất cả những con còn lại sẽ cứ thế mà đi theo… và khi ta xoay miếng giấy nằm ngang, chúng vẫn đi theo con đường đó mà chẳng biết là giờ chúng đang đi một con đường khác hẳn…”

” Đúng vậy… giả thuyết hợp lý nhất có thể là chúng đã tạo ra một chất gì đó. Cứ hễ có con nào kiếm được thức ăn, nó sẽ tạo ra chất đó để đánh dấu đường đi..tưởng tượng nó giống như một miếng vải thấm đẫm một chất rất nặng mùi… như mùi hạt hồi chẳng hạn, và được gắn vào chân của chúng… và những con kiến khác có khả năng giống loài chó, sẽ đánh hơi được mùi hạt hồi được rãi theo con đường kia… vì vẫn còn bị ảnh hưởng của cách di chuyển như người say nên con đầu tiên sau khi kiếm được thức ăn sẽ vẫn bò lung tung tìm đường về nhà… có con đi về xa hơn… có con đi về nhanh hơn… chúng vẫn theo con đường thẳng của chúng mặc dù giờ nó bị chệch sang hướng khác… nhưng cũng không sao vì cuối cùng chúng sửa lại như cũ….”

” Thật tuyệt vời… đệ chưa hề biết điều này… nó không phải… là điều gì đó thông minh… bởi vì đó hoàn toàn là bản năng và chúng lại không ề có khả năng giao tiếp… nhưng điều này làm cho chúng trông như rất thông minh…”

Duệ nhi thở mạnh… nàng chỉ ra…

” Đôi khi… hoạt động nhóm kém hiệu quả hơn hoạt động một mình… cứ nhìn vào con người thì thấy: riêng lẻ thì họ có thể rất giỏi, nhưng khi cho họ vào thành một nhóm có khi lại tạo ra một đám nổi loạn ấy chứ… đặc biệt khi xảy ra một sự kích động nào đó….Nhưng đối với một vài trường hợp khác như với đàn kiến hoặc bầy ong, hoạt động theo nhóm luôn tạo ra những hành vi thông minh hơn là hoạt động riêng lẻ…”

Nàng đứng lên… phủi bụi và cỏ khỏi y phục của mình… nàng nói…

” Đã sắp đến giờ ăn trưa rồi.. chúng ta không nên đến trễ nếu không sẽ có phiền phức lớn đấy…”

Trên đường tới phòng để ăn trưa… tiểu Yên giảng lại cho Duệ nhi về bài học hôm nay…. thật tuyệt… hôm nay hắn được biết thêm những thứ tưởng như bình lặng xung quanh mình nhưng lại đầy hấp dẫn mà hắn chưa từng biết đến…”

–

–

–

–

–

–

–

–